Hercegovačke lokalne zajednice držale su se zajedno - i u aktuelnoj krizi koji je izazvala pandemija novog virusa korona.

Savez opština Istočne Hercegovine - preko svog štaba za vanredne sitacije, u kojem su bili čelni ljudi svih lokalnih samouprava, predstavnici zdravstvenih ustanova, policije, privrede i drugih relevantnih subjekata u regiji -  redovno je analizirao stanje, utvrđivao zajedničke mjere i koordinisao aktivnosti kako bi se izazovima odgovorilo opertivnim a efikasnim rješenjima.

Cilj je, u prvom redu, bio sačuvati zdravlje i spriječiti širenje zaraze u stanovništvu, organizovati život u novim, vanrednim okolnostima, a potom i nalaziti rješenja da se solidarno pomogne građanima i privredi, pogođenim restriktivnim mjerama zaštite od pandemije.

Ista problematika bila je na dnevnom redu i posljednje sjednice, održane u ponedjeljak, 4. maja u Trebinju.

Zaključeno je da je u cilju zaštite stanovništva i dalje neophodno preduzimati sve utvrđene preventivne mjere. Takođe, na već uspostavljenim kontrolnim tačkama ulaska u našu regiju iz Federacije BiH preduzimati i dodatne napore, s obzirom na to, kako je zaključeno, da su vlasti ovog entiteta ukinule niz zaštitnih mjera, te da je na Ivanici već primijećen pojačan priliv građevinskih radnika iz raznih krajeva.

Podrška građanima, privredi i lokalnim budžetima

S obzirom da je virus korona ostavio posljedice na sve segmente života, još jednom je ukazano na potrebu obezbjeđenja alternativnih izvora privređivanja i prilagođavanja alternativnim načinima življenja, a da je u pogledu podjele pomoći porodicama socijalno ugroženim pojavom pandemije potrebno u svim lokalnim zajednicama Istočne Hercegovine primijeniti unificirane kriterijume raspodjele.

Hercegovačkoj privredi pogođenoj restriktivnim mjerama potreban je paket olakšica, a u tom pogledu savez hercegovačkih lokalnih zajednica će na adresu Saveza opština i gradova Republike Srpske uputiti inicijativu sa zahtjevom da se sa republičkog nivoa novčano pomogne lokalnim budžetima.

Iznos ovih sredstava pomoći, kako je navedeno u zaključku, bio bi do 50% od subvencija koje su lokalne zajednice odobrile za privrednike po osnovu različitih komunalnih naknada, te u punom iznosu kada je u pitanju finansiranje osnovnih prava iz oblasti socijalne zaštite.

Sa ciljem konsolidacije stanja u lokalnim budžetima zaključeno je i da se uputi inicijativa prema Savezu opština i gradova Republike Srpske da se do 1. avgusta ove godine stavi moratorijum na provođenje odredbi kolektivnog ugovora za radnike u lokalnim samoupravama koje podrazumijevaju veća izdvajanja za bruto lična primanja zaposlenih.

Pomoć sveštenstvu i manastirima

Mjere zaštite od pandemije otežale su i obavljanje svešteničkih dužnosti, pa je Savez u ponedjeljak bio jednoglasan u stavu da se obezbijede prehrambeni paketi za sveštena lica u regiji, kao i određene količine namirnica kao pomoć hercegovačkim manastirima.

Savezu opština i gradova Republike Srpske i Republičkom štabu za vanredne situacije biće upućen zahtjev da se sveštenim licima i novčano pomogne isplatom najniže plate u Srpskoj - za mjesece april, maj i jun tekuće godine - uz obaveze po osnovu penzijsko-invalidskog osiguranja, i to na način da 70% tih sredstava obezbijedi Vlada a 30% jedinice lokalnih samouprava.

Kratka retrospektiva: Sve mjere pratile situaciju

Savez opština istočne Hercegovine još od sredine marta prati situaciju na terenu, provođenje propisanih mjera zaštite i koordiniše akcije lokalnih štabova regije.

Uspostavljeni su krizni štabovi u svim lokalnim zajednicama, zatvorene sve radnje osim prehrambenih i apoteka, započeta redovna dezinfekcija javnih površina i objekata, te naložena reorganizacija radu u administracijama i javnim ustanovama kako bi kontakti među zaposlenima bili svedeni na minimum.

Popisivani su svi putnici koji su u regiju doputovali iz rizičnih područja, kontrolisani oni koji ulaze na područje Hercegovine preko graničnih prelaza, a postavljanjem spužvi sa dezinfekcionim sredstvom preduzeti su i neophodne mjere dezinfekcije automobila na svim prilazima regiji.

Posebenim mjerama vođena je briga o poštovanju propisane socijalne distance u radnom i privatnom okruženju, kontroli osoba pod zdravstvenim nadzorom, kao i ulaza u zdravstvene ustanove u Istočnoj Hercegovini.

Uz kadar kojima raspolažu lokalne samouprave, naloženo je i angažovanje volontera svih lokalnih organizacija Crvenog krsta za pomoć ljudima starijim od 60 godina, te evidentiranje penzionisanih ljekara i medicinskog osoblja koji bi u slučaju potrebe bili ponovo angažovani.

Pojava zaraze u Hercegovini bila je i razlog više da Savez opština traži i preduzima nove i restriktivnije mjere - od vođenja evidencije svih pacijenata koji se liječe van Hercegovine, pojačanog nadzora na kontrolnim punktovima na ulazu u opštine regije, mjera ograničenja kretanja između opština, do zahtjeva za strožijim sankcijama prema pojedincima i grupama koji nepoštovanjem odluka svjesno ugrožavaju zdravlje svojih sugrađana.

Sve je pratila i akcija podjele zaštitnih maski i rukavica, kao i informativnih flajera građanima, te angažman oko nabavke neophodne opreme za zdravstvene ustanove u regiji.

Štednja, pomoć ugroženima i poljoprivreda kao alternativa u privređivanju  

Stanje finansija lokalnih zajednica u okolnostima umanjenih budžetskih priliva i modaliteti pomoći onima koji zbog pandemijskih restrikcija najviše trpe - bili su nezaobilazna tema na sjednicama kriznog štaba Savez opština Istočne Hercegovine.

Zaključcima su još u aprilu obavezane sve lokalne samouprave regije da smanje budžetske rashode, posebno u dijelu javnih nabavki koje se mogu odložiti na neki drugi period. Takođe, da planiraju sredstva za pomoć porodicama socijalno ugroženim pojavom pandemije, izdvajaju sredstva u Fond solidarnosti Republike Srpske, a uporedo da iznalaze i načine da olakšicama pomognu privredne subjekte kojima je zbog mjera zaštite onemogućen rad.

Poseban akcentat, još od početka rada kriznog štaba saveza, bio je usmjeren na poljoporivredu, kao alternativni način privređivanja u vrijeme restriktivnih mjera.

Koraci su išli u pravcu da se ovog proljeća zasade sve neobrađene površine na području regije, a građanima obezbijede besplatan sjemenski materijal i usluga obrade zemljišta - sve kako bi Hercegovina proizvela dovoljne količine hrane a stanovništvo što duže boravilo u sigurnijem okruženju, na selu.